Egzamin gimnazjalny – egzamin, podczas którego sprawdzane są opanowanie wiadomości i umiejętności nabytych podczas trzyletniej nauki w gimnazjum. Egzamin odbywa się corocznie w kwietniu.
Egzamin gimnazjalny przeprowadzany jest w trzeciej klasie gimnazjum. Pierwszy egzamin gimnazjalny odbył się w Polsce w 2002 roku. Jest on powszechny i obowiązkowy. Przystąpienie do egzaminu jest jednym z warunków ukończenia szkoły. Przewidziano jednak w przepisach wyjątkowe sytuacje, które pozwalają na zwolnienie niektórych uczniów z obowiązku przystąpienia do niego.
Laureaci olimpiad przedmiotowych oraz laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim z zakresu jednego z grupy przedmiotów objętych egzaminem są zwolnieni z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego. W tym przypadku uczeń uzyskuje z danej części egzaminu maksimum możliwych punktów. Wynik egzaminu stanowi połowę maksymalnej możliwej do osiągnięcia liczby punktów rekrutacyjnych do szkół ponadgimnazjalnych.
Egzamin jest zewnętrzny, sprawdzany przez egzaminatorów powołanych przez dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej. Arkusze testowe są kodowane, sprawdzający nie wiedzą czyje prace oceniają. Wyniki egzaminu w formie zaświadczenia uczniowie otrzymują około 1,5 miesiąca po przeprowadzeniu samego egzaminu.
Nie ma możliwości niezdania egzaminu – jeśli uczeń się na nim stawi, egzamin będzie zaliczony. Jeśli uczeń nie odpowie na żadne pytanie, otrzyma jedynie wynik 0 punktów (od 2012 roku, 0% punktów), z którym będzie startował w rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych.
