WPŁYW CZYTANIA
NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY
Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Zaś kluczem do wiedzy jest wciąż czytanie. Wiele osób nie czyta, choć to potrafi. Dlaczego? Nawyk i potrzeba czytania muszą powstać w dzieciństwie. Dzięki temu dzieci rozwijają wyobraźnię, wzbogacają swoje słownictwo i styl wypowiedzi. Są to prawdy ogólnie znane
i często powtarzane.
Współczesny świat jest dla dzieci często trudny i niezbyt przychylny. Pośpiech i stres, brak czasu dla dziecka, ignorowanie ich potrzeb psychicznych, nadmiar mediów elektronicznych powodują, że coraz więcej dzieci i młodzieży ma problemy emocjonalne i coraz gorzej posługuje się językiem. Dziecko, które nie do końca świadomie posługuje się językiem i posiada niewielki zasób słów, nie jest w stanie samo czytać, gdyż jest to dla niego trudne i zbyt nudne. Zwłaszcza w dobie atrakcyjnej i niewymagającej wysiłku nachalnej telewizji i Internetu.
Język jest przy tym narzędziem służącym myśleniu, również matematycznemu. A słabo czytające dzieci coraz mniej chętnie czytają i mają niższe wyniki w nauce.
Biegłość w czytaniu czyni dziecko zdolnym do dalszego kształcenia. Dzieci mają kłopoty z nauką, gdyż nie potrafią czytać ze zrozumieniem. Stąd też wielkim zadaniem rodziców jest wytworzenie silnej motywacji do czytania od najmłodszych lat, sprawienie, aby czytanie było zajęciem atrakcyjnym, aby książka zaspokajała różnorodne pragnienia i potrzeby dziecka – emocjonalne
i intelektualne. Istnieje wiele przyczyn tego, że dzieci nie chcą tego sięgać po książkę. Powodem jest brak nawyku czytania.
DLACZEGO
TRZEBA CZYTAĆ DZIECIOM?
Wspólne czytanie jest formą mądrego kontaktu z dzieckiem
i doskonałą metodą wychowawczą.
Czytanie pomaga zrozumieć innych ludzi
Czytanie książek pomaga w zrozumieniu innych ludzi, ich problemów, rozterek i motywów działania. Otwiera oczy na świat i drugiego człowieka. Literatura wywiera ogromny wpływ na rozwój emocjonalny dziecka:
– oddziałując na uczucia
– wprowadza w świat fantazji
– wyrabia codzienne nawyki.
Czytanie to świetny sposób na rozmowę z innymi.
Czytanie książek daje nam możliwość rozmawiania z innymi i wymiany poglądów na temat przeczytanych książek.
Sięgamy po książki, jeśli widzimy, że ktoś inny to robi.
Książka rozwija wyobraźnię
i uczy koncentracji
W dzisiejszym świecie ludzie żyją w ciągłym pośpiechu, warto znaleźć czas na czytanie, aby się wyciszyć i zrobić coś dla siebie. Czytanie rozwija, uczy koncentracji i pobudza naszą fantazję. Czytanie doskonali pamięć i koncentrację. Aby w pełni „wejść” w książkowy świat i zrozumieć co czytamy – musimy skupić się na tekście i skoncentrować, odłączyć od świata zewnętrznego. Czytając pobudzamy wyobraźnię, zdobywamy nową wiedzę i łączymy ją z tym, co już wiemy. Dzięki temu nasz mózg pracuje i doskonali swoje działanie, co z kolei wpływa na naszą pamięć – badania pokazują, że czytelnicy mają dużo lepszą niż, np. miłośnicy seriali.
ROLA RODZINY W ROZBUDZANIU
POTRZEB CZYTELNICZYCH
– Potrzeba kontaktów z książką nie powstaje u dziecka samorzutnie. Dziecko nie odczuje jej braku, jeśli w ogóle nie będzie się z nią stykać.
– O rozwoju i rozbudzaniu dziecka umysłu w znacznym stopniu decydują najwcześniejsze lata życia, czyli ten okres, w którym pozostaje on pod bezpośrednim wpływem rodziny.
– Jeśli chcemy, aby nasze dziecko czytało, musimy poświęcić mu więcej czasu i codziennie opowiadać mu baśnie, czytać bajki, opowiadania, wiersze. Dziecko musi widzieć rodziców czytających.
– Czytanie książek małym dzieciom to doskonała metoda wychowawcza. Główna rola przypada rodzicom poprzez czytelniczą inicjację w domu oraz narzucenie zasady selekcji odbioru programów telewizyjnych.
– Jeżeli od najmłodszych lat uda nam się ukształtować pozytywny stosunek do czytania, będzie on procentował w całym późniejszym życiu dziecka.
Czytanie –
– oto najlepszy sposób uczenia się.
Aleksander Puszkin
Oto siedem najważniejszych zalet czytania wpływających na rozwój osobowości dzieci:
- Czytanie na głos niemowlęciu stymuluje rozwój jego mózgu. Zanim małe dziecko nauczy się mówić – najpierw uczy się rozumieć mowę, czyli tworzy tzw. słownik bierny. Ta prawidłowość jest związana z kolejnością dojrzewania poszczególnych ośrodków w mózgu odpowiedzialnych za rozumienie oraz artykułowanie mowy. Nauka mowy rozpoczyna się więc tak naprawdę od momentu kiedy niemowlę zaczyna być otaczane mową.
- Czytanie kilkulatkowi rozbudza w nim ciekawość świata i pomaga mu zrozumieć siebie i innych. Wzory zachowań bohaterów bajkowych są przyjmowane przez najmłodszych bezkrytyczne – często możemy zaobserwować, że maluch odtwarza zachowanie ulubionej postaci bajkowej. Utożsamia się z postacią głównego bohatera; towarzyszy mu w wędrówce, razem z nim przeżywa radość, strach, smutek czy ból. Nawiązuje przyjaźnie, stawia czoła wrogom, odpoczywa, bawi się. Dzieci szybko uczą się poprzez przykład – naśladując. Dzięki tej identyfikacji zapoznaje się z całą gamą emocji, uczuć i postaw. Uczy się zachowań społecznie akceptowanych oraz tych, które są potępiane.
- Czytanie stymuluje rozwój mowy i usprawnia pamięć. Książki ubogacają tak bierny (rozumienie) jaki czynny (mowa) słownik dziecka, poszerzając wiedzę o świecie i pomagając w ten sposób odnosić sukcesy w przedszkolu i w szkole. Czytanie pomaga także w przezwyciężaniu dysleksji. Dzieci zapoznając się z bogactwem języka literackiego nabywają umiejętność poprawnego wysławiania się, mobilizuje do tworzenia własnych opowiadań i wierszy.
- Czytanie kształtuje wrażliwość moralną dziecka. Dzieci, którym rodzice regularnie czytają szybciej się rozwijają, łatwiej przyswajają wiedzę o świecie i ludziach, a także czują się bezpieczne i kochane. Świadczy o tym min. jego żywa reakcja kiedy słuchając opowiadania śmieje się, płacze, a czasem nieruchomieje w momentach napięcia.
- Książki kształtują pozytywny obraz siebie. Dziecko, czytając wraz z rodzicem, może pochwalić się swoją wiedzą. Chętniej będzie uczyło się i poznawało nowe pojęcia – ma to wpływ na ogólny rozwój społeczny dziecka. Książka zaspokaja potrzebę informacji i wzbogaca zasób wiadomości, zaś ilustracje w książkach ułatwiają tworzenie wyobrażeń o miejscach odległych i niedostępnych w codziennym życiu.
- Czytanie odpowiada również za budowanie szczególnego rodzaju więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami a dziećmi. Wspólne czytanie jest szczególną formą spędzania czasu z dzieckiem. To przynosi zarówno „korzyści natychmiastowe” ,jak i procentuje na przyszłość. Dzięki czytaniu cała rodzina może wspólnie spędzać czas, a przeczytane treści mogą stanowić pretekst do wspólnych rozmów.
- Wspólne głośne czytanie z dzieckiem pomoże mu pokonać wiele problemów wieku dorastania. Literatura daje wsparcie w zmaganiu z różnymi problemami. Ukazuje różnorodne wzorce myślenia. Ogromną rolę odgrywają tutaj bajki terapeutyczne. Jest to literatura powszechnie znana i dostępna. Według Marii Molickiej znanej bajkoterapeutki, jest ona ważną metodą wspierania i oddziaływania terapeutycznego we wczesnych okresach rozwoju dziecka. Może pomóc w efektywnym radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi takimi jak: frustracje, lęki, niska samoocena, uzależnienia. Taka literatura kompensuje niezaspokojone potrzeby oraz wpływa na kształtowanie się poczucia własnej wartości. Ale w głośnym czytaniu chodzi tak naprawdę o to, aby poświęcić dziecku swój czas, uwagę, a przy tym miłość.
Codzienne czytanie dziecku:
- Zapewnia emocjonalny rozwój dziecka;
- Rozwija język, pamięć i wyobraźnię;
- Uczy myślenia, poprawia koncentrację;
- Wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka;
- Poszerza wiedzę ogólną;
- Ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole;
- Uczy wartości moralnych, pomaga w wychowaniu;
- Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów;
- Chroni przed zagrożeniami ze strony masowej kultury;
- Kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie.
